.jpg)
Bozkır'dan başlayıp Alanya'ya kadar uzanan, Alanya'da 50 kilometrelik bir bölümü bulunan Isauria Yolu'nun, Alanya'ya yeni bir alternatif turizm noktası olarak hizmet etmesi ve turizm sezonunu uzatması hedefleniyor
TÜRKİYE Dağcılık Federasyonu Yaz-Kış Yürüyüş Lideri, Magma Dergisi Yazarı, Araştırmacı–Yazar Mehmet Gültekin tarafından keşfedilen ve işaretlenerek tamamlanan Isauria Yolu (Tuz Yolu) adlı trekking rotası, Isaurialıların deniz korsanlığı için kullandığı antik yolların izlerini takip ediyor. 12 yıllık bir çalışmanın ürünü olan bu rota, başkent Bozkır'dan başlayıp Alanya'ya kadar uzanıyor. Alanya'da 50 kilometrelik bir bölümü kapsayan bu yolun, bölgeye yeni bir alternatif turizm noktası kazandırması hedefleniyor. Gültekin, Isauria Yolu'nun tamamlanmasıyla birlikte, bölgeye her yıl artan sayıda yürüyüş grubu geldiğini ve bu grupların bölgenin doğal güzelliklerini keşfettiğini söyledi. Gültekin, yürüyüş rotası ile Alanya ve çevresinde turizm sezonunu uzatarak bölge ekonomisine katkı sağlamayı amaçladıklarını belirtti. Tabelalama, tanıtım etkinlikleri, katılımcılar için malzeme temini gibi desteklerle Isauria Yolu'nun tanıtımı ve geliştirilmesinin sağlanabileceğini ifade etti. Gültekin, Isauria Yolu hakkında DİM TV'ye özel bilgiler verdi:
- Isauria neresidir?
Isauria, bir dönem güneyde Mersin Mezitli'den Alanya'ya kadar egemen olmuş, kuzeyde Gündoğmuş, Akseki, Yalıhüyük, Ahırlı, Seydişehir'in batısı, Bozkır, Hadim, Taşkent, Ermenek, Anamur, Mut bölgelerini kapsar. Başkentleri halk arasında Zengibar Kalesi olarak bilinen Bozkır'daki lsauria Nova/Palaia'dır. Mut'un eski adı İzorya Isauria'dan; Isauria Nova yakınındaki Sarıoğlan Kasabası adını Isauria Nova'dan; Bozkır ilçesinin eski adı olan Sırıstat adı ise Isauria Vetus'tan gelir.
- Isaurialıların içinde tanınmış biri var mı?
Bizans İmparatoru Zeno/Zenon, Ermenek'teki Zenopolis/Zenonopolis'lidir. Isaurialıdır. Bizans İmparatoru Zeno, kendi döneminde Bizans'a ve bölgeye Isauria damgasını vurmuştur. Pek çok yapı bırakmıştır.
- Kimdir bu Isaurialılar?
Isauria halkı, kara insanıdırlar. Ancak deniz korsanlığında çok ustadırlar. Enerjik ve yağmacı bir halk olarak bilinir. Kral Philiph'in ordusuyla İskender'in ordusuna karşı ölümüne direnmişler, teslim olmaktansa önce kadınları ve çocukları, sonra kendilerini yakarak savaşı kaybetmişlerdir. Daha sonra yeniden inşa edilen Isauria, Roma İmparatorluğu'nun kralı P. Servilius tarafından geliştirilmiş ve bölgenin ticaret merkezi haline getirilmiştir. Başkent Isauria Nova/Palaia (Zengibar Kalesi), eski başkentin Isauria Nova / Leontopolis'in (Bozkır ilçe merkezi) bölgeye taşınması ile başkent olmuştur. Bölgeye Galatların egemen olduğu dönemde burası, Anadolu'da Hristiyanlığı kabul eden ilk kent olmuştur.
- Bu tarihi bilgileri aldıktan sonra gelelim konumuza. Sizin yaptığınız çalışmadan söz eder misiniz?
Mehmet Gültekin (Yollar Delisi) tarafından 12 yılda keşfi yapılan, işaretlenerek bitirilmiş olan Isauria Yolu / Tuz Yolu adlı trekking rotası, Isaurialıların deniz korsanlığı için kıyılara gidip geldiği yollardır. Burada, bu yolların 2 bin 500 yıllık tarihinden söz etmekteyiz. Isauria'nın başkenti Bozkır'dan başlayan bu yolların bir ucu Hadim, Taşkent, Ermenek üzerinden Anamur'a, Silifke'ye, Mezitli'ye; diğer ucu ise Bozkır'dan başlayarak Akseki, Gündoğmuş köy ve yaylalarından geçerek Alanya, Değirmendere'ye ulaşmaktadır. Rotanın 50 kilometrelik kısmı Alanya topraklarındadır. Gündoğmuş'tan Ümütlü Köyü üzerinden Kemerköprüye inen rota, buradan Colibrassus (Ayasofya) antik kentine, oradan Bayırkozağacı, Çukuryurt, Dereköy, Mahmutseydi, Kızılalan'dan geçerek Taşatan yolundan Değirmendere'ye ulaşmaktadır. Yolu yeni bitirmemize karşın şimdiye kadar uzak kentlerden pek çok yürüyüş grubu, Isauria Yolu'nun Alanya rotalarını yürümeye gelmiştir. Alanya'ya ve diğer ilçelere yeni bir marka değer kazandıracak, yeni bir turizm destinasyonu getirecek olan Isauria Trekking Yolu, her geçen yıl artan yürüyüş grupları ile bölgeye yeni bir katma değer sağlayacaktır. Bu gibi yolların nihai hedefi, 3-4 yıl içinde köylerde yaylalarda bungalov oteller, çadır kampları, marketler, lokantalar açılmasıdır. Daha başlar başlamaz, yürüyüş gruplarının bu yollara ilgi göstermeleri, yürüyüşe gelmeleri gelecek için bizleri umutlandırmaktadır.
- Bu konuda bir destek aldınız mı?
Hiçbir kişi ve kurumdan destek almadım. 426 kilometrenin tamamında alın terim, ayak izim var, anılarım, öykülerim var. Kolay değildir yıllarca dağlarda yol aramak. O yolları bulmak, daha bozulmamışını ve güzelini bulunca eskisi ile değiştirmek… Yağmurda, çamurda, güneşin yakıcı sıcağında susuz kalmak, aç kalmak, yolunu kaybetmek, her şey iyi giderken boyayı döküp boyasız kalmak, çalı çırpı kaplamış yolları temizlemek… Tüm bunları bir elin beş parmağını geçmeyecek olan dostlarımla yaptım.
- Peki yerel yönetimler veya kurumlar bu yaptığınızın farkında mı?
2023 yılında Alanya Belediyesi ve Alanya Ticaret Odası ile görüşmelerimiz oldu. Ancak konuya sıcak bakmadılar ki bir daha benimle bağlantı kurmadılar.
- Bitirilmiş yol için sözü edilen kurumlar veya başka kuruluşlar ne gibi destek sağlayabilir?
Bütün trekking rotaları tabelalı olur. Bu yollara 50 kadar yön levhası, 3 tane giriş tagı (büyük yön levhası) dikmek gerekli. Her yıl bir kereye mahsus Isauria Yolu tanıtım yürüyüşü yapmaktayım. Bu yılki rotamız Gündoğmuş, Alanya rotaları. Katılımcı sayımız şu anda 320 kişi. Bu büyük gruplar, tanıtım yürüyüşü için gelmektedir. Yapacakları paylaşımlarla yolu hiç duymayan kalmayacaktır. Bu gruplara tişört, buff bastırılabilir, katılımcı belgesi bastırılabilir, araç sağlanabilir, iaşe sağlanabilir. Tüm bunlar sağlanırsa etkinlik panayır havasında geçer. Sözünü ettiğim şey, bir kere yapılacak bir destek. Daha sonrasında yolu duyanlar ve öğrenenler, bölgeye yürümeye gelecektir. Bakınız, fark ettiyseniz kendim için bir şey istemiyorum. Bunu söyleme gereği hissettim çünkü bunları söylediğim zaman yanlış anlaşılabiliyorum. Kaldı ki kurumlar tabela sağladığında bu tabelaları, yanımda kum, çimento, kazma, kürek, ben dikmeye gideceğim. Aslında yolun tarihi çok daha eskidir. Bilindiği gibi Çatalhöyük (M.Ö. 7.500), dünyanın en eski kentidir. Arkeolojik verilerle Çatalhöyüklülerin günümüzden 9 bin 500 yıl önce obsidyen ticareti yaptıklarını biliyoruz. Alanya ve Side kazılarında Çatalhöyük obsidyenleri ve Çatalhöyük dönemine ait antik hububatlar bulunurken; Çatalhöyük kazılarında ise Alanya ve Side limanlarına ait olan deniz taşlarından yapılmış kolyeler bulunmuştur. Pek az yerden kuzey-güney yönünde geçit veren Toros dağlarını bu halkların 9 bin 500 yıl önce aştıkları ve birbirlerine gidip geldiklerini doğrulayan buluntulardır bunlar. İzini sürdüğümüz yolların büyük bir bölümü bu 9 bin 500 yıl önce kullanılmış olan yollardır diyebiliriz. Çünkü her medeniyet, kendinden önceki medeniyetin üzerine oturur. 9 bin 500 yıl öncesinden bu yana bu yollar hep kullanılagelmiştir. Bu nedenle Isauria Yolu / Tuz Yolu'na "Dünyanın En Eski Yolu" diyoruz. Bu nedenle bu yol ile ilgili paylaşımlarımızda #ruhuolanyol heştekini kullanıyoruz.
- Yola neden Tuz Yolu ve Isauria Yolu adını verdiniz?
Bu yol, 9 bin 500 yıllık geçmişi olan bir yoldur. Ancak antik çağlarda limanlardan iç bölgelere tuz getirmek için yola çıkan katarlar, iç bölgelere türlü yemişler, yanıcı yağlar, zeytinyağı, zivt gibi malzemeleri taşımışlar; geri dönerlerken de Tuz Gölü'nden (Tatta) Isauria bölgesine getirilmiş olan tuzu kıyılara taşıdılar. İşte bu nedenle bu yollara Isauria Yolu'nun yanında Tuz Yolu adını da verdim. Hatta bugün Toroslardaki yaylalarda, küçüklüğünde bu yollardan tuza gidip geldiğini anlatan yaşlılarımızla hala karşılaşmanız mümkün. Bu şu anlama gelmektedir: "Bu yollar, yalnızca antik çağlarda değil, antik çağlardan günümüze kadar kesintisiz olarak tuz taşınmış yollardır."
Yukarıdaki güçlü temalar, tüm dünya yürüyüşçülerini bölgeye çekecek, böylece büyük bir turizm potansiyeli doğacaktır. Yürüyüş sezonu genellikle sonbahar ve ilkbahar olduğundan Isauria Yolu/Tuz Yolu, Alanya'daki turizm sezonunu uzatacak bir projedir. Kaldı ki Alanya, ılıman iklimi ile kışın da yürüyüş gruplarını ağırlamaya olanak veren bir yerdir. Yazmış olduğum Isauria Yolu/Tuz Yolu'nun kılavuz kitabı da bugünlerde çıkmış olacaktır.
TÜRKİYE Dağcılık Federasyonu Yaz-Kış Yürüyüş Lideri, Magma Dergisi Yazarı, Araştırmacı–Yazar Mehmet Gültekin tarafından keşfedilen ve işaretlenerek tamamlanan Isauria Yolu (Tuz Yolu) adlı trekking rotası, Isaurialıların deniz korsanlığı için kullandığı antik yolların izlerini takip ediyor. 12 yıllık bir çalışmanın ürünü olan bu rota, başkent Bozkır'dan başlayıp Alanya'ya kadar uzanıyor. Alanya'da 50 kilometrelik bir bölümü kapsayan bu yolun, bölgeye yeni bir alternatif turizm noktası kazandırması hedefleniyor. Gültekin, Isauria Yolu'nun tamamlanmasıyla birlikte, bölgeye her yıl artan sayıda yürüyüş grubu geldiğini ve bu grupların bölgenin doğal güzelliklerini keşfettiğini söyledi. Gültekin, yürüyüş rotası ile Alanya ve çevresinde turizm sezonunu uzatarak bölge ekonomisine katkı sağlamayı amaçladıklarını belirtti. Tabelalama, tanıtım etkinlikleri, katılımcılar için malzeme temini gibi desteklerle Isauria Yolu'nun tanıtımı ve geliştirilmesinin sağlanabileceğini ifade etti. Gültekin, Isauria Yolu hakkında DİM TV'ye özel bilgiler verdi:
- Isauria neresidir?
Isauria, bir dönem güneyde Mersin Mezitli'den Alanya'ya kadar egemen olmuş, kuzeyde Gündoğmuş, Akseki, Yalıhüyük, Ahırlı, Seydişehir'in batısı, Bozkır, Hadim, Taşkent, Ermenek, Anamur, Mut bölgelerini kapsar. Başkentleri halk arasında Zengibar Kalesi olarak bilinen Bozkır'daki lsauria Nova/Palaia'dır. Mut'un eski adı İzorya Isauria'dan; Isauria Nova yakınındaki Sarıoğlan Kasabası adını Isauria Nova'dan; Bozkır ilçesinin eski adı olan Sırıstat adı ise Isauria Vetus'tan gelir.
- Isaurialıların içinde tanınmış biri var mı?
Bizans İmparatoru Zeno/Zenon, Ermenek'teki Zenopolis/Zenonopolis'lidir. Isaurialıdır. Bizans İmparatoru Zeno, kendi döneminde Bizans'a ve bölgeye Isauria damgasını vurmuştur. Pek çok yapı bırakmıştır.
- Kimdir bu Isaurialılar?
Isauria halkı, kara insanıdırlar. Ancak deniz korsanlığında çok ustadırlar. Enerjik ve yağmacı bir halk olarak bilinir. Kral Philiph'in ordusuyla İskender'in ordusuna karşı ölümüne direnmişler, teslim olmaktansa önce kadınları ve çocukları, sonra kendilerini yakarak savaşı kaybetmişlerdir. Daha sonra yeniden inşa edilen Isauria, Roma İmparatorluğu'nun kralı P. Servilius tarafından geliştirilmiş ve bölgenin ticaret merkezi haline getirilmiştir. Başkent Isauria Nova/Palaia (Zengibar Kalesi), eski başkentin Isauria Nova / Leontopolis'in (Bozkır ilçe merkezi) bölgeye taşınması ile başkent olmuştur. Bölgeye Galatların egemen olduğu dönemde burası, Anadolu'da Hristiyanlığı kabul eden ilk kent olmuştur.
- Bu tarihi bilgileri aldıktan sonra gelelim konumuza. Sizin yaptığınız çalışmadan söz eder misiniz?
Mehmet Gültekin (Yollar Delisi) tarafından 12 yılda keşfi yapılan, işaretlenerek bitirilmiş olan Isauria Yolu / Tuz Yolu adlı trekking rotası, Isaurialıların deniz korsanlığı için kıyılara gidip geldiği yollardır. Burada, bu yolların 2 bin 500 yıllık tarihinden söz etmekteyiz. Isauria'nın başkenti Bozkır'dan başlayan bu yolların bir ucu Hadim, Taşkent, Ermenek üzerinden Anamur'a, Silifke'ye, Mezitli'ye; diğer ucu ise Bozkır'dan başlayarak Akseki, Gündoğmuş köy ve yaylalarından geçerek Alanya, Değirmendere'ye ulaşmaktadır. Rotanın 50 kilometrelik kısmı Alanya topraklarındadır. Gündoğmuş'tan Ümütlü Köyü üzerinden Kemerköprüye inen rota, buradan Colibrassus (Ayasofya) antik kentine, oradan Bayırkozağacı, Çukuryurt, Dereköy, Mahmutseydi, Kızılalan'dan geçerek Taşatan yolundan Değirmendere'ye ulaşmaktadır. Yolu yeni bitirmemize karşın şimdiye kadar uzak kentlerden pek çok yürüyüş grubu, Isauria Yolu'nun Alanya rotalarını yürümeye gelmiştir. Alanya'ya ve diğer ilçelere yeni bir marka değer kazandıracak, yeni bir turizm destinasyonu getirecek olan Isauria Trekking Yolu, her geçen yıl artan yürüyüş grupları ile bölgeye yeni bir katma değer sağlayacaktır. Bu gibi yolların nihai hedefi, 3-4 yıl içinde köylerde yaylalarda bungalov oteller, çadır kampları, marketler, lokantalar açılmasıdır. Daha başlar başlamaz, yürüyüş gruplarının bu yollara ilgi göstermeleri, yürüyüşe gelmeleri gelecek için bizleri umutlandırmaktadır.
- Bu konuda bir destek aldınız mı?
Hiçbir kişi ve kurumdan destek almadım. 426 kilometrenin tamamında alın terim, ayak izim var, anılarım, öykülerim var. Kolay değildir yıllarca dağlarda yol aramak. O yolları bulmak, daha bozulmamışını ve güzelini bulunca eskisi ile değiştirmek… Yağmurda, çamurda, güneşin yakıcı sıcağında susuz kalmak, aç kalmak, yolunu kaybetmek, her şey iyi giderken boyayı döküp boyasız kalmak, çalı çırpı kaplamış yolları temizlemek… Tüm bunları bir elin beş parmağını geçmeyecek olan dostlarımla yaptım.
- Peki yerel yönetimler veya kurumlar bu yaptığınızın farkında mı?
2023 yılında Alanya Belediyesi ve Alanya Ticaret Odası ile görüşmelerimiz oldu. Ancak konuya sıcak bakmadılar ki bir daha benimle bağlantı kurmadılar.
- Bitirilmiş yol için sözü edilen kurumlar veya başka kuruluşlar ne gibi destek sağlayabilir?
Bütün trekking rotaları tabelalı olur. Bu yollara 50 kadar yön levhası, 3 tane giriş tagı (büyük yön levhası) dikmek gerekli. Her yıl bir kereye mahsus Isauria Yolu tanıtım yürüyüşü yapmaktayım. Bu yılki rotamız Gündoğmuş, Alanya rotaları. Katılımcı sayımız şu anda 320 kişi. Bu büyük gruplar, tanıtım yürüyüşü için gelmektedir. Yapacakları paylaşımlarla yolu hiç duymayan kalmayacaktır. Bu gruplara tişört, buff bastırılabilir, katılımcı belgesi bastırılabilir, araç sağlanabilir, iaşe sağlanabilir. Tüm bunlar sağlanırsa etkinlik panayır havasında geçer. Sözünü ettiğim şey, bir kere yapılacak bir destek. Daha sonrasında yolu duyanlar ve öğrenenler, bölgeye yürümeye gelecektir. Bakınız, fark ettiyseniz kendim için bir şey istemiyorum. Bunu söyleme gereği hissettim çünkü bunları söylediğim zaman yanlış anlaşılabiliyorum. Kaldı ki kurumlar tabela sağladığında bu tabelaları, yanımda kum, çimento, kazma, kürek, ben dikmeye gideceğim. Aslında yolun tarihi çok daha eskidir. Bilindiği gibi Çatalhöyük (M.Ö. 7.500), dünyanın en eski kentidir. Arkeolojik verilerle Çatalhöyüklülerin günümüzden 9 bin 500 yıl önce obsidyen ticareti yaptıklarını biliyoruz. Alanya ve Side kazılarında Çatalhöyük obsidyenleri ve Çatalhöyük dönemine ait antik hububatlar bulunurken; Çatalhöyük kazılarında ise Alanya ve Side limanlarına ait olan deniz taşlarından yapılmış kolyeler bulunmuştur. Pek az yerden kuzey-güney yönünde geçit veren Toros dağlarını bu halkların 9 bin 500 yıl önce aştıkları ve birbirlerine gidip geldiklerini doğrulayan buluntulardır bunlar. İzini sürdüğümüz yolların büyük bir bölümü bu 9 bin 500 yıl önce kullanılmış olan yollardır diyebiliriz. Çünkü her medeniyet, kendinden önceki medeniyetin üzerine oturur. 9 bin 500 yıl öncesinden bu yana bu yollar hep kullanılagelmiştir. Bu nedenle Isauria Yolu / Tuz Yolu'na "Dünyanın En Eski Yolu" diyoruz. Bu nedenle bu yol ile ilgili paylaşımlarımızda #ruhuolanyol heştekini kullanıyoruz.
- Yola neden Tuz Yolu ve Isauria Yolu adını verdiniz?
Bu yol, 9 bin 500 yıllık geçmişi olan bir yoldur. Ancak antik çağlarda limanlardan iç bölgelere tuz getirmek için yola çıkan katarlar, iç bölgelere türlü yemişler, yanıcı yağlar, zeytinyağı, zivt gibi malzemeleri taşımışlar; geri dönerlerken de Tuz Gölü'nden (Tatta) Isauria bölgesine getirilmiş olan tuzu kıyılara taşıdılar. İşte bu nedenle bu yollara Isauria Yolu'nun yanında Tuz Yolu adını da verdim. Hatta bugün Toroslardaki yaylalarda, küçüklüğünde bu yollardan tuza gidip geldiğini anlatan yaşlılarımızla hala karşılaşmanız mümkün. Bu şu anlama gelmektedir: "Bu yollar, yalnızca antik çağlarda değil, antik çağlardan günümüze kadar kesintisiz olarak tuz taşınmış yollardır."
Yukarıdaki güçlü temalar, tüm dünya yürüyüşçülerini bölgeye çekecek, böylece büyük bir turizm potansiyeli doğacaktır. Yürüyüş sezonu genellikle sonbahar ve ilkbahar olduğundan Isauria Yolu/Tuz Yolu, Alanya'daki turizm sezonunu uzatacak bir projedir. Kaldı ki Alanya, ılıman iklimi ile kışın da yürüyüş gruplarını ağırlamaya olanak veren bir yerdir. Yazmış olduğum Isauria Yolu/Tuz Yolu'nun kılavuz kitabı da bugünlerde çıkmış olacaktır.
Kaynak: Yenialanya.com (Mehmet Gültekin)
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te Bozkır Haber'e abone olun.
